Agufié(-roso)
Rosa dumalis
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Nom en français : Églantier commun.
Descripcioun :Aquel agufié, Rosa dumalis, trachis dins li relarg mountagnous e roucaious. Douno d'èr à Rosa canina, mai èi bèn mens coumun. Èi mai rabasset, emé de fueio souvènt verdalo e de flour pus acoulourido, roso vivo. La diferènci founso èi de vèire dóu coustat de l'ourifice calicinau qu'èi mai grand (>1/4 de la larjour, vèire la fotò). Aquel agufié-roso, presenta aqui èi Rosa dumalis s.s. (sènso glando sus lou pecou, dènt di fueioun coumpausado e sènso péu souto li fueio).
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 1 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 à 50 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Roucaio
- Espinas
- Tepiero seco
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Rosa dumalis Bechst., 1810
Cerfuei(-de-Villard)
Chaerophyllum villarsii
Apiaceae Umbelliferae
Nom en français : Cerfeuil de Villard.
Descripcioun :Lou cerfuei-de-Villard fai parti dóu group hirsutum, sensus lato. Se rescontro en mountagno dins li relarg umide. Au contro dis Anthriscus, li petalo soun eici escavado. Coume soun cousin, Chaerophyllum hirsutum, a li petalo ciliado e li tijo pas tacado. Pèr lou bèn destria, fau regarda li fueio que li proumiero divisioun (proche dóu pecou) soun mai pichoto que lou soubre de la fueio. Peréu lis estile soun mens long.
Usanço :Li racino dóu cerfuei-de-Villard soun manjadisso. De li faire couire fai disparèisse l'asprun.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Chaerophyllum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 6 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1200 à 2600 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Bos fres
- Prado umido
- Ribiero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Aupenco
Ref. sc. : Chaerophyllum villarsii W.D.J.Koch, 1837